Ηλεκτρολύτες – Σωστή Ενυδάτωση

Οι ηλεκτρολύτες είναι μια ομάδα ιχνοστοιχείων και ένα από τα πιο ζωτικά στοιχεία του ανθρώπινου μεταβολισμού. Διαταραχή των επιπέδων ηλεκτρολυτών μπορεί να επηρεάσει σημαντικά όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, την αθλητική απόδοση ακόμη και τη νοητική λειτουργία.

Τι είναι οι ηλεκτρολύτες;

Στον ανθρώπινο οργανισμό οι πιο σημαντικοί ηλεκτρολύτες είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο, το χλώριο, το μαγνήσιο, το διττανθρακικό και το φωσφορικό άλας. Αποτελούν ιχνοστοιχεία των υγρών του σώματος τα οποία βρίσκονται σε ελεύθερη μορφή ιόντων, ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια είτε με θετικό (+) ή αρνητικό (-) φορτίο.

Οι βασικότερες λειτουργίες των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό είναι :

• η επικοινωνία των νευρικών και μυϊκών κυττάρων
• η σύσπαση των μυών
• η μεταφορά υγρών στο σώμα (ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια)
• η διατήρηση της οξύτητας του αίματος

Ποιά είναι τα συμπτώματα έλλειψης ηλεκτρολυτών;

Συμπτώματα σοβαρής έλλειψης ηλεκτρολυτών μπορεί να είναι αδυναμία, μυϊκός σπασμός, καρδιακή αρρυθμία, αλλαγή της αρτηριακής πίεσης, σύγχυση, μούδιασμα, νευρικές διαταραχές, ακόμη και επιληπτικές κρίσεις.

Μερική έλλειψη ηλεκτρολυτών πολλές φορές δεν έχει έντονα συμπτώματα με αποτέλεσμα να διαφεύγει της προσοχής. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα άτομα που αθλούνται, οι υπερήλικες καθώς και όσοι έχουν παρατεταμένα διάρροια ή εμετό. Συγκεκριμένα για τους αθλούμενους, μπορεί να παρατηρηθεί μειωμένη αθλητική απόδοση, κούραση και νωθρότητα, συμπτώματα τα οποία οφείλονται σε κακή ενυδάτωση κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος της άσκησης.

Διαλύματα ηλεκτρολυτών

Η έλλειψη ηλεκτρολυτών αντιμετωπίζεται με χορήγηση διαλύματος ηλεκτρολυτών, παρουσία ή μη υδατανθράκων ανάλογα για ποιόν προορίζονται. Τα διαλύματα ηλεκτρολυτών διακρίνονται ανάλογα με την ωσμωτικότητά τους ,δηλαδή, τη συγκέντρωση των διαλυμένων ουσιών σε ορισμένο όγκο υγρού, σε σχέση με την αντίστοιχη ωσμωτικότητα των υγρών του σώματος.

• Υπότονα διαλύματα, όσα έχουν ωσμωτική πίεση μικρότερη από 240mOsmol/L
• Ισότονα διαλύματα, όσα έχουν ωσμωτική πίεση από 240 έως 340mOsmol/L
• Υπέρτονα διαλύματα, όσα έχουν ωσμωτική πίεση μεγαλύτερη από 340mOsmol/L

Δεν υπάρχει ομοφωνία ποια διαλύματα απορροφώνται καλύτερα και προσφέρουν βέλτιστη ενυδάτωση. Ωστόσο, τα υπότονα και ισότονα διαλύματα προτιμώνται σε σχέση με τα υπέρτονα, ειδικά στους αθλητές.

Μορφές ηλεκτρολυτών

Διατίθενται σε μορφή σκόνης, τζελ ή σε αναβράζοντα δισκία. Υπάρχουν σε διάφορες γεύσεις καθώς και σε φόρμουλες με υδατάνθρακες, καφεΐνη, guarana και βιταμίνες.

Ηλεκτρολύτες και άσκηση

Η λήψη ηλεκτρολυτών είναι άκρως απαραίτητη για την αποφυγή αφυδάτωσης σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας ή έντασης, ή σε άτομα που αθλούνται σε ακραίες καιρικές συνθήκες (π.χ. πολύ ζέστη). Η λήψη νερού δεν είναι εφικτή σε μεγάλες ποσότητες κατά τη διάρκεια της άσκησης και από μόνη της δεν επαρκεί για την ενυδάτωση του οργανισμού και την αποκατάσταση των χαμένων ηλεκτρολυτών. Για το λόγο αυτό συστήνεται η λήψη διαλύματος ηλεκτρολυτών με υδατάνθρακες (δεξτρόζη ή γλυκόζη) καθώς και κατάλληλη διατροφή πριν , κατά τη διάρκεια και μετά από έναν αγώνα. Συστήνεται η λήψη υπότονων ή ισότονων διαλυμάτων ηλεκτρολυτών για καλύτερη ενυδάτωση.

Μαρία Μήκα
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος